Hoe creëer je een lerende organisatie?

Kristy is projectmanager binnen het People team van Frisse Blikken. Gedrag van mensen en hen in beweging zetten, daar krijgt ze iedere dag weer energie van. Het liefst houdt ze zich bezig met thema’s die gaan over écht impact maken. Op organisaties, mensen en de maatschappij. Voor haar is de lerende organisatie zo’n thema. In deze blog deelt ze haar ideeën hierover.

Wendbaar blijven in een steeds veranderende wereld

Als mens en organisatie is het van belang om mee te bewegen met de voortdurend veranderende wereld om ons heen. Een bekend voorbeeld dat ons allemaal raakt is de energiecrisis. Zowel mensen als organisaties worden pijnlijk geconfronteerd en zijn gedwongen om zich razendsnel aan te passen.

Er is een duidelijk verschil zichtbaar tussen organisaties die veerkrachtig zijn en met innovatieve oplossingen komen en organisaties die nog worstelen met deze uitdaging. Ik geloof erin dat deze veerkracht maakbaar is. Maar hoe dan? Het zijn van een lerende organisatie is, in mijn ogen, het antwoord op deze vraag.

De lerende organisatie

Een lerende organisatie is een organisatie die leren faciliteert en stimuleert onder al haar medewerkers, en zichzelf continu transformeert om haar strategische doelstellingen te behalen. Vanuit ontwikkelgericht leiderschap, goed ingerichte leerprocessen en een veilig leerklimaat zorgt de lerende organisatie voor de nodige wendbaarheid om de uitdagingen van nu een stapje voor te zijn. Bij Frisse Blikken verwijzen we vaak naar onderstaande puzzelstukken die gebaseerd zijn op een onderzoek van Garvin, Edmonson en Gino (2008). Deze puzzelstukken geven houvast bij het analyseren van de elementen van een lerende organisatie.

Binnen mijn werk bij Frisse Blikken help ik organisaties met het worden van een lerende organisatie. Dat heeft me al veel mooie gesprekken opgeleverd. Wat me opvalt is dat de vragen die mensen me stellen vaak veel op elkaar lijken. Want hoewel de lerende organisatie een beproefd concept is (er wordt al zo’n 30 jaar wetenschappelijk onderzoek naar gedaan), voelt voor velen als een ‘containerbegrip’ of ‘managementterm’. Om dit op te helderen, neem ik jullie in mee in de drie meest gestelde vragen.

1) Wat levert het zijn van een lerende organisatie op?

Uit de wetenschap blijkt dat het zijn van een lerende organisatie talloze voordelen heeft, voor zowel medewerkers als de organisatie zelf. Zo blijkt uit een meta-analyse over 33 studies (Goh, Elliott, & Quon, 2012) dat het leervermogen van organisaties (de mate waarin managementmethoden, managementstructuren, en werkmethoden leren bevorderen) een positief effect heeft op de financiële prestaties van een organisatie. Organisaties die een groter leervermogen hebben een groter marktaandeel, en behalen hogere omzetten. Ook doen ze het beter op niet-financiële indicatoren: ze zijn innovatiever, efficiënter, en hebben een hogere medewerkerstevredenheid. Een recentere meta-analyse (Ju, Lee, Yoon, 2021) bevestigt dit plaatje. Het artikel toont aan dat organisaties met een leercultuur betere financiële prestaties leveren, en hoger scoren op innovatie. Ook zijn er verscheidene onderzoeken die aantonen dat lerende organisaties beter in staat zijn om hun medewerkers te behouden (o.a. Egan, Yang & Bartlett,2004; Islam, Khan & Bukhari, 2016).

Voor medewerkers is het zijn van een lerende organisatie ook van waarde. Dit komt met name doordat lerende organisaties zich richten op het creëren van een veilige leerklimaat. Uit een meta-analyse van 136 studies blijkt dat medewerkers die in een veilige leeromgeving werken productiever en creatiever zijn, meer kennis delen met andere, een sterke groei mindset hebben, meer leergedrag vertonen, een hogere werktevredenheid ervaren en een grotere verbondenheid voelen met de organisatie. Dit alles vormt de voedingsbodem voor baanbrekende innovaties. Denk aan Apple, Google en Disney, allemaal vooroplopende organisaties met een constante stroom aan nieuwe innovaties.

Daarnaast zorgt een veilig leerklimaat er ook voor dat medewerkers zichzelf kunnen zijn, zich gehoord en gezien voelen en elkaar feedback durven te geven. Volgens Amy Edmondson, hoogleraar aan Harvard Business School, bevordert dit een cultuur van openheid en vertrouwen, waardoor mensen psychologische veiligheid ervaren.

2) Talloze voordelen dus, maar hoe wordt mijn organisatie dan een lerende organisatie?

Er is geen vaste formule om een lerende organisatie te worden. Het is daarom van belang om eerst goed te kijken waar de behoefte van de organisatie ligt. Hierbij nemen we de vier elementen, zoals beschreven in de puzzelstukken, als uitgangspunt. Eerst onderzoeken we de context en daarna kiezen we samen een aanpak die bij jullie organisatie past. Wat voor de een werkt, werkt niet voor de ander. Echt maatwerk dus! Sommige organisaties geven de voorkeur aan vernieuwende interventies, waar andere kiezen voor een subtielere aanpak.

3) Hoe maak ik tijd vrij om hier goed mee aan de slag te gaan?

We zien bij veel organisaties dat medewerkers vaak weinig tijd vrijmaken om bewust bezig te zijn met leren. Toch hoeft dit geen reden te zijn om niet aan de slag te gaan met deze transformatie.

Ken jij het 70-20-10 model al? Dit leer- en ontwikkelmodel stelt dat 10% van het leren gebeurt in formele settingen, zoals trainingen en coaching. Door te leren van elkaar, bijvoorbeeld tijdens intervisie, leren we zo’n 20%. Het grootste deel, 70%, vindt plaats op de werkvloer. Dit betekent dat we de meeste resultaten kunnen boeken wanneer we ons focussen op het verbeteren van leerprocessen in de dagelijkse werkzaamheden. Dit kan op allerlei manieren. Een aantal voorbeelden zijn het belonen van leergedrag, openstaan voor experimenten en het challengen van de status quo. Aan de eindstreep levert dit zelfs tijd op.

De mens maakt de organisatie

En dan, terug naar waar ik deze blog mee begon. Ik stelde dat het zijn van een lerende organisatie een antwoord is op de vraag “Hoe kunnen we veerkrachtig zijn zodat we om kunnen gaan met de steeds veranderende wereld?”. Mijn antwoord? De mens maakt de organisatie. Wanneer we medewerkers in staat stellen zich snel aan te passen, te leren van fouten en nieuwe vaardigheden aan te leren kunnen we het hoofd bieden aan de uitdagingen die op ons pad komen.

Wil je meer weten over onze aanpak? Of ideeën uitwisselen over hoe we jouw organisatie meer lerend kunnen maken? Schroom dan niet om een kopje koffie met me in te plannen!
Bronnen

  • Egan, T. M., Yang, B., & Bartlett, K. R. (2004). The effects of organizational learning culture and job satisfaction on motivation to transfer learning and turnover intention. Human resource development quarterly15(3), 279-301.
  • Garvin, D. A., Edmondson, A. C., & Gino, F. (2008). Is yours a learning organization?. Harvard business review86(3), 109.
  • Goh, S. C., Elliott, C., & Quon, T. K. (2012). The relationship between learning capability and organizational performance: A meta‐analytic examination. The learning organization.
  • Ju, B., Lee, Y., Park, S., & Yoon, S. W. (2021). A meta-analytic review of the relationship between learning organization and organizational performance and employee attitudes: using the dimensions of learning organization questionnaire. Human Resource Development Review20(2), 207-251.

 

Kristy
Projectmanager People

Meer weten?

Ben je benieuwd hoe we onze frisse blik op leren en ontwikkelen toepassen in ons werk? Bekijk dan één van de projecten hieronder. 

AI Gesprekstraining

Ontwikkelprogramma voor jong talent

Een fris leertraject binnen Greenchoice

Activatiecampagne: het goede gesprek

Community building: women’s network Benelux

Achtergrond: phD in Human Resource Management en Organizational Behavior. Master Arbeids- en Organisatiepsychologie

Mijn verborgen talent is… Sportgerelateerde vragen in een pubquiz beantwoorden.

Met dit nummer begint mijn weekend: Tash Sultana – Jungle

Als ik later groot ben dan… Heb ik een bedrijf dat mensen helpt om hun leven leuker te maken.

Gerben Tolkamp
Slide 3 Heading
Lorem ipsum dolor sit amet consectetur adipiscing elit dolor
Click Here
Vorige slide
Volgende slide
Ontvang ons gratis stappenplan
Met dit stappenplan helpen wij je op weg naar creatieve en impactvolle communicatie. Zodat jouw strategische boodschap resulteert in actie.